“Zullen we binnenkort iets ondernemen?”, de vraag die we elkaar stelden omdat we ons een poosje hadden gemist. Ondernemen, zo’n woord waarmee van alles bedoeld kan worden maar wat meteen een idee van bewegen oproept. Iets doen zou je ook kunnen zeggen. De vriendin die de vraag stelde is van Doen, actie en beleven. Dat merk je bij haar aan alles en in het doen gebeurt er van alles. Tegelijkertijd noemt deze vriendin zichzelf geen ondernemer. Ze heeft een leuke baan, al jaren bij hetzelfde bedrijf en onderneemt binnen dit bedrijf van alles. Ons plan krijgt vorm en we appen dat het een lieve lust is. Er zit energie op het idee en de activiteit krijgt steeds meer vorm. We willen kunnen kletsen, samen stil kunnen zijn, ‘iets zien’ en even uit de sleur van alledag breken. “O, ja, ik wil ook proeven van die nieuwe vegan gerechten die ze in die strandtent hebben”, spreekt vriendin haar wens uit. Met onze wensen in beeld ontstaat er een uitje met een strandwandeling, een luie lunch in een hippe strandtent en besluiten we er een late lunch van te maken zodat er veel ruimte voor ons is. De rolverdeling in het ‘ondernemen’ is vanzelf gegaan, zij kent de strandtent en ik ben van de wandelingen dus er wordt een route gepland die voldoet aan onze behoefte te bewegen. In de voorbereiding zit veel pret en die voorpret nemen we mee op de dag dat we elkaar ‘eindelijk’ weer ontmoeten.
Terwijl we met elkaar wandelen wisselen we verhalen uit, gebeurtenissen uit de laatste maanden buitelen over elkaar heen. We maken de balans op zou je kunnen zeggen; wat hebben we verloren tijdens de Lock down maar veel meer nog; wat hebben we gewonnen. Vriendin verteld over het oplossen van nieuwe ‘problemen’ binnen het bedrijf en hoe dit flexibiliteit heeft gevraagd van iedereen in het bedrijf. Vriendin is betrokken in een rol die alles te maken heeft met vitaliteit en zij herkent hoe de ene collega kon gedijen en de andere collega op ‘achterstand’ kwam. In mijn verhalen gaat het over mijn onderneming, als ZZP-er raakte ik snel veel opdrachten kwijt en anderen werden op de baan geschoven. In mijn werk als teamcoach kwam ik ook op een zijspoor terecht nu de focus vooral op ‘de handen aan het bed’ werd gelegd. Na een korte stilstand kwam ik weer in beweging. Nieuwe ideeën kregen vorm en er werd een kaartenset ontwikkeld samen met collega’s uit het veld.
Lopend door het duin herkennen we onze energie en benoemen we de veerkracht die we bij veel mensen hebben herkend en we herkennen het ondernemen. Met creativiteit zijn mensen aan de slag gegaan om de ‘nieuwe vragen’ met nieuwe antwoorden op te lossen. Het is voor ons niet moeilijk om op deze plek in de duinen de beweging van zand en gras te herkennen, het buigen en verwaaien om op een andere manier dezelfde veiligheid te bieden aan het land achter de duinen. We lachen wat om ideeën die opportuun bleken of te vroeg kwamen, en hoe in de duinen een kuil ontstaat waar je dan (dat dan wel) lekker kunt zonnen. We zijn ook samen geïmponeerd door de ideeën die precies raak waren en een niet gestelde vraag herkenden en oplosten.
Als we aankomen bij de strandtent zijn we getuige van een andere vorm van ondernemen. De eigenaar heeft een schort voorgebonden en staat op het terras met zijn nieuwe menukaart. Hij straalt bij het zien van de gasten die een plekje veroveren op het terras. En met zichtbare trots vertelt hij over (die) nieuwe Vegan gerechten. Hij heeft de Lock down benut zegt hij: “Ik kon niet toekijken hoe mijn bedrijf ten onder zou gaan en moest iets onderscheidends verzinnen”. Het schort heeft hij voorgebonden omdat hij ook zichtbaarder wil zijn en hiermee zijn nieuwe kaart promoten, tegelijkertijd is er ook (even) geen geld voor meer personeel. Vriendin en ik worden geraakt door zijn enthousiasme en voelen meer dan we weten dat horecaondernemers een spannende tijd doormaken. We maken een keuze uit het menu en als onze gerechten op tafel komen genieten we van het creatieve resultaat.
Na de lunch doen we een dutje op de loungebank, onze volle buiken en de zon maken dat we ons gekoesterd voelen en een (biologisch) wijntje maakt ons rozig. We besluiten een kop koffie te nemen, rekenen af en gaan weer aan de wandel. Stil zijn we terwijl we langs de vloedlijn spelen met water en zand. Aangekomen bij het duin hervatten we ons gesprek. Opnieuw komt het woord ondernemerschap voorbij. Hebben we het over onze beweging, de beweging van de eigenaar van de strandtent, de beweging in het bedrijf van Vriendin en de beweging die ik heb gemerkt in mijn zzp schap en in mijn rol als werknemer. We vinden een woord uit: werkondernemerschap. Hebben het nog een poosje over de energie die gepaard gaat met ontwikkelen. Hoe er eigenaarschap wordt gecombineerd met kansen. Het is als het aan en afrollen van de zee, als eb en vloed. Waarbij er bij EB echt meer gejut kan worden.
Ondernemen zet ik bovenaan deze blog, de afgelopen maanden hebben we weinig kunnen ondernemen en tegelijkertijd is er meer ondernomen dan ooit of vooral anders. Opvallend genoeg hebben sommige ondernemingen daarbij gefloreerd en anderen hebben het echt heel moeilijk gehad. Met mijn blik in de zorg herken ik hoe er leiderschap, ondernemerschap, eigenaarschap en meer van dit soort begrippen worden geïntroduceerd als antwoord op die moeite. Klanten vinden en binden, collega’s vinden en binden. Juist op plekken waar ondernemerschap niet vanzelfsprekend is wordt dit als een antwoord op knelpunten en vraagstukken gezien. Vriendin en ik gaan er nog even mee aan de haal en de metaforen buitelen over elkaar heen terwijl we bij onze auto aankomen. Op de motorkap zittend pakken we de metafoor van de grootgrutter die erin is geslaagd herkenbaar en betrouwbaar zichtbaar te zijn en met een breed concept bijna alle Nederlanders bediend. Dat is ondernemen op heel grote schaal en daarbij wordt een formule gebruikt die zo flexibel is dat iedere franchisenemer zijn ‘eigen’ onderneming voert. Vriendin stapt in haar blauwe autootje en lacht me toe; “als je dat toch eens zou kunnen introduceren in zorgland…”
Een week later hanteer ik de metafoor in een gesprek met een zorgmanager, een paar dagen later in een zorgteam…
