Samenvatting
Systemisch coachen is een boek vol impulsen. Impulsen voor beweging. Impulsen voor iedereen die wel eens in een coachachtige setting zit. Ook voor coaches!
Jan Jacob Stam en Bibi Schreuder weten waar ze het over hebben. Met grote deskundigheid en diepgang geven ze de lezer nieuwe gedachten, nieuwe vragen en nieuwe methoden mee om op de systemische lagen interventies te kunnen doen. Interventies met blijvende effecten.
Laat je niet misleiden door de titel! Coachen doet iedereen, niet alleen degenen met het woord ‘coach’ op het visitekaartje. Ook voor ouders, leerkrachten, professionals, ondernemers, leidinggevenden, begeleiders, therapeuten en consultants coachen regelmatig. Of je het zo noemt of niet.
Het systemisch werk ontwikkelt zich meer en meer naar de dagelijkse praktijk. Opstellingen hebben laten zien hoe systemen werken. Het Systemisch denken ontwikkelt en kan nu direct in de dagelijkse praktijk in gezet worden, zónder opstellingen.
Dit boek is onderdeel van deze beweging. Jan Jacob Stam en Bibi Schreuder zijn zeer ervaren opstellers en hebben inmiddels duizenden mensen -nationaal en internationaal- opgeleid in het systemisch fenomenologisch denken en werken. Maar meer nog dan dit zijn zij voorlopers in het veld. Ontdekkers, verkenners. Altijd bereid om nieuwe vragen te stellen en verdere verdieping en relevantie te zoeken.
Het boek geeft de lezer impulsen om zijn eigen vragen te formuleren, zijn eigen verdieping te creëren en toe te passen op zijn eigen wijze. Het is ook een handboek: de lezer op weg geholpen met oefeningen of instructies.
In het laatste deel van het boek is een uitgebreide lijst opgenomen met verschillende soorten symptomen. Ieder symptoom wordt besproken vanuit een systemisch perspectief, als impuls voor de coach om verder te onderzoeken. Zoals bijvoorbeeld succesangst:
‘Is het in orde je eigen grootsheid onder ogen te zien?’, is een vraag die je soms kunt stellen aan een coachee. Vaak is het pijnlijker voor mensen om hun grootsheid onder ogen te zien dan hun zwakheden. Je komt dat ook nogal eens tegen bij zondagskinderen: mensen die een makkelijk leven gehad hebben, aan wie alles zomaar toeviel. Zij voelen zich soms schuldig, alsof ze het succes niet verdiend hebben. Dat is ook zo, ze hebben het niet verdiend. Letterlijk. De enige manier om dit succes te leven is er dankbaar voor te zijn. Onverdiend dankbaar.
Als mensen de neiging hebben om vlak voor dreigend succes iets destructiefs te doen, is er vaak een verborgen systemische loyaliteit of verstrikking met iemand of een groep die óf nooit succes gehad heeft, óf geleden heeft onder het succes van anderen. Als coach kun je je coachee uitnodigen om die persoon of groep in de verbeelding in de ogen te kijken. Én zich door hen aan te laten kijken. Totdat de coachee voelt dat hij hen niet helpt door onder de radar te blijven.
