Deze site maakt gebruik van cookies, zodat wij je de best mogelijke gebruikerservaring kunnen bieden. Cookie-informatie wordt opgeslagen in je browser en voert functies uit zoals het herkennen wanneer je terugkeert naar onze site en helpt ons team om te begrijpen welke delen van de site je het meest interessant en nuttig vindt.
Interview
Hilbrand Westra – Zo doe ik het
In dit interview vertelt een opleider van opstellers hoe zij het doen, wat ze belangrijk vinden, wat hun opvattingen zijn. Soms denken verschillende opleiders er hetzelfde over, soms verschillend. Zij vertellen hoe ze werken en omgaan met een aantal belangrijke theoretische concepten die gebruikt worden bij opstellingen. Deze interviews komen uit het boek Veldwerk - 'Meters maken' in Systemisch Werk & Opstellingen.
- Uit boek Veldwerk
- 31 augustus 2020
- 3 minuten leestijd
WERK JE MET OF ZONDER EEN CLIËNT VRAAG? WAAROM ZO?
Liever werk ik met een concrete vraag. Maar soms is de vraag ‘verscholen’ en moet je als opsteller waarnemen of er op de ‘niet-vraag’ een werkelijke vraag aandient. Maar dat is meestal slechts in 20-30% van de gevallen zo.
WIE KIEST DE REPRESENTANTEN?
Opstellingswerk is in essentie transcontextueel. Ofwel meervoudig en complex. Dit betekent dat de hele setting e.e.a. bepaalt of representanten door de cliënt, de opsteller of de deelnemers worden ‘gekozen’. Afhankelijk van de deelnemer, de groepssetting en of mensen bekend zijn met het Systemisch Werk en Opstellingen, kies ik, of de cliënt de representanten. In situaties waarbij elke deelnemer bekend is met dit werk en de werkvorm, pas ik (semi/half) auto-poëtische opstellingen toe.
WANNEER MOGEN DE REPRESENTANTEN BEWEGEN OF PRATEN?
Een en ander hangt af welke ‘aanvliegroute’ is gekozen en hoe de opstelling in beweging is gekomen. Soms zijn stille (gefixeerde) opstellingen een krachtig middel om tot beeldvorming te komen voor de cliënt en leiden dialogen/monologen of conversaties af van daar waar het werkelijk over gaat. Daar waar het passend en ondersteunend kan zijn laat ik verbale ondertiteling toe.
MAAK JE GEBRUIK VAN SYSTEMISCHE ZINNEN? BIJVOORBEELD DOOR DE REPRESENTANT UIT TE LATEN SPREKEN ‘IK ZIE JE?’ WAAROM WEL OF NIET?
Soms wel en soms laat ik representanten zelf een zin construeren op basis van hun representatie. Dit kan essentiële informatie opleveren voor het systeem en/of de cliënt. Maar als een (semi/half) auto-poëtische opstelling zich ontwikkelt werkt het praten vaak averechts en kies ik ervoor om het niet te gebruiken om het spanningsveld in de opstelling een eigen weg te laten vinden. Dan wordt er dus gezwegen. De maakbaarheid van een innerlijk gewenst beeld proberen we zoveel mogelijk te vermijden.
WIE KRIJGT HET MEESTE AANDACHT? (CLIËNT, OPSTELLER, REPRESENTANTEN, VRAAG, TOESCHOUWERS?)
Je stemt af op cliënt en zijn/haar systeem. Daarna ontstaat de (veld)vraag. Meestal krijgt het veld/systeem dan de meeste aandacht. Tenzij de cliënt eigenlijk komt met een psychosomatische (in de persoon belichaamde-verwezenlijkte ik) vraag. Dan werk ik minder systemisch maar meer op de persoon (dus cliënt is hier het uitgangspunt) gericht en dat is soms beter dan volledig in de abstracte systemische benadering te gaan. Je kan dit zien als een combinatie van
systemisch-raken vragen-psychomotorisch en bio-energetica.
“DAAR WAAR HET
PASSEND EN
ONDERSTEUNEND
KAN ZIJN
LAAT IK VERBALE
ONDERTITELING TOE.
– Hilbrand Westra
HOE INTERPRETEER JE DE VRAAG VAN DE CLIËNT? BLIJF JE LETTERLIJK BIJ DE VRAAG? WERK JE MET DE VRAAG DIE NIET GESTELD IS? WERK JE MET DE VRAAG ALS SYMPTOOM VAN IETS ANDERS? WAT IS DE VRAAG WAAR JE MEE WERKT?
Ik tracht zoveel mogelijk weg te blijven van interpretatie, intentie en interventie. De transcontextuele situatie leidt meestal de juiste vraag en beweging in. Dat volg ik. Dat kan de vraag zijn die gesteld is. Maar soms ook de vraag die niet letterlijk gesteld is maar zich in de vraag zichzelf wel heeft laten zien. Dus in zekere zin kan het alle kanten op zolang het een serieschakeling maakt in de energie en dus een ‘stroom’ op gang komt.
WIE BEPAALT OF HET EEN ‘GOEDE’ OPSTELLING IS? OP BASIS VAN WAT?
Op kort termijn is dat is deels te meten via een driehoeksmeting: opsteller-cliënt-deelnemers. De resonantiegrootte/waarde en oplossing (tension and release) is vaak terug te zien in deze verhoudingen. Maar het echte (lange termijn) effect verneem je vaak pas na 3-9 maanden. Dus in die zin is dat niet goed te meten. Tenzij je contact zou houden met cliënten om daar een beeld van te krijgen. Wat ik dus een tijdje gedaan heb. Vandaar het aantal maanden.
HOE BELANGRIJK VIND JE HET OM REPRESENTANTEN TE ONTROLLEN EN HOE DOE JE DAT?
De klassieke opstellingsmethode was erg ingericht naar therapeutische modellen en ook de therapeut stond daarmee erg in de belangstelling. Dit heeft ook geleid tot de ‘macht’ en vacuüm van de therapeut als opsteller en visa versa. Maar in essentie moet je als opsteller en trainer/facilitator sensitief en dus afgestemd genoeg zijn om de active space (energie in transitie/transformatie) in de directe nabijheid van de begeleider/opsteller en representant te bevatten en waar te nemen. Daaruit ontstaat vanzelf de noodzaak of er wel of niet ontrold dient te worden. Maar er is absoluut geen noodzaak om dat bij iedereen en altijd toe te passen.
WAT DOE JE NA DE OPSTELLING? GA JE DE OPSTELLING BESPREKEN? GEEF JE GEBRUIKELIJK EEN OPDRACHT MEE? NEEM JE ENIGE TIJD LATER NOG CONTACT OP?
Afhankelijk van de setting, of het een leersetting is of niet, geef ik soms tekst en uitleg, maar ik ben geen voorstander om opstellingen na te bespreken in de groep, tenzij de cliënt dat expliciet aangeeft te willen. Ik geef nooit een opdracht mee. Soms, op aanvraag van de cliënt is er contact. Maar meestal is dat
niet noodzakelijk.
WELK ADVIES HEB JE VOOR LEZERS
VAN DIT BOEK?
Neem de kennis van het systemisch werk goed in je op (m.a.w. ken de grammatica van het opstellen). Ga niet Fröbelen. En ontplooi, naast een gebruikersvisie een supervisie-achtige blik op het instrument wat je gebruikt. Kijk vooral welke verhouding je hebt met een instrument (zoals een kaartenset). Ik heb sommige instrumenten niet meer ingezet omdat de relatie met het instrument ook minimaal was.
Gerelateerde producten
REPLAY
Academy
Man en vrouw
€ 22,50
REPLAY
Academy
Samen/werken
€ 22,50
VeldWerk
€ 28,95
REPLAY
Academy
Verdiepingspakket ‘Meters maken in systemisch werken’ (15 Veldwerk workshops + 3 Noorderlicht boeken naar keuze)
Oorspronkelijke prijs was: € 395,-.€ 239,95Huidige prijs is: € 239,95.
Producten bij dit artikel
VeldWerk
€ 28,95
REPLAY
Academy
Verdiepingspakket ‘Meters maken in systemisch werken’ (15 Veldwerk workshops + 3 Noorderlicht boeken naar keuze)
Oorspronkelijke prijs was: € 395,-.€ 239,95Huidige prijs is: € 239,95.