Recensie
De vijf familiedynamieken: elf jaar onderzoek, 900 cliënten, één boek
- 29 september 2025
Toen ik haar vorige boek Neuro Circle Constellation® las, dacht ik meteen: deze helderheid verdient een breder publiek. Ellen Botman slaagt erin om systemische thema’s zo duidelijk te verwoorden dat je je afvraagt waarom je het niet altijd al zo helder in beeld had. In De vijf familiedynamieken doet ze dat opnieuw.
Op de achterkant en in de inleiding wordt dit gepresenteerd als een boek voor iedereen. Daarom lees ik het niet alleen als systemisch werker, maar ook met mijn blik vanuit mijn ervaring als eigenaar van een marketingbureau.
Botman baseert zich op elf jaar onderzoek met 900 NCC’s (Neuro Circle Constellations). Uit de eerste 800 destilleerde ze vijf dynamieken. In 100 nieuwe verslagen checkte ze of er nog iets ontbrak of dubbel was. De conclusie: bij 100% kwam minstens één dynamiek terug, bij 75% waren het er twee of meer. Nieuwe dynamieken vond ze niet. Dat geeft dit boek gewicht en laat zien hoe universeel deze patronen zijn.
De kracht zit in haar taal. Ze schrijft zonder veel jargon, dicht bij de ervaring. Hier en daar komt vaktaal voorbij, maar het blijft toegankelijk. Familie, geschiedenis en onbewuste patronen zijn herkenbaar voor bijna iedereen. Abstracte thema’s giet ze in concrete beelden.
Een voorbeeld van een dynamiek is die van onbewuste loyaliteit en zelfbeperking. Veel mensen saboteren onbewust hun eigen groei of geluk, omdat ze niet “hoger” willen reiken dan hun ouders of andere familieleden. Ik herken dit in de praktijk: iemand krijgt een mooie kans in zijn werk, maar voelt zich direct schuldig bij alleen de gedachte van deze stap en weet vaak niet precies waarom. Het resultaat is dat succes wordt uitgesteld of zelfs afgewezen. Botman laat zien hoe bevrijdend het kan zijn om deze verborgen loyaliteit te herkennen en ruimte te maken voor je eigen pad.
In mijn werk als systemisch werker met groepen herken ik al de vijf dynamieken die Ellen beschrijft. Ze geeft me daarbij woorden om de kern te raken, taal die direct de ziel aanspreekt. Wat mij daarin treft, is hoe in eenvoud zoveel kracht kan liggen. Niet door te versimpelen, maar door precies te benoemen wat onder de oppervlakte leeft.
Echte expertise toont zich in eenvoud, en dit boek is daar een voorbeeld van. Of het de bestseller voor iedereen wordt, vraag ik me wel af. De titel klinkt voor ingewijden meteen duidelijk, maar voor buitenstaanders misschien vaag. De uitstraling roept geen toegankelijk zelfhulpboek op. Tegelijk helpt het dat het met 164 pagina’s compact is.
Het is in ieder geval een standaardwerk voor iedereen die de reis naar binnen durft te maken of die reis begeleidt.
Over de auteur
Deze blog is geschreven door Geerten Schollaart. Hij is ondernemer met meer dan 20 jaar ervaring in groei en verandering van organisaties, mede-eigenaar van upMention, initiatiefnemer van Spiegeling, de organisator van o.a. Spiegeldag Delft.
Producten bij dit artikel
De vijf familiedynamieken
€ 24,95
